CPR Nedir?

Prysmian Group Türkiye, sektörü bilgilendirmeye devam ediyor.

Her yıl binlerce insanın öldüğü, onbinlercesinin yaralandığı ve büyük maddi kayıpların meydana geldiği yangınlarda, can ve mal güvenliği, kullanılan malzemelerin yangın esnasında gösterecekleri performans ile doğru orantılıdır. Günümüzde inşa edilen yapılarda, yüksek miktarda kullanılan malzemelerden biri olmalarından dolayı, kabloların seçimi de “güvenli” yaşam alanlarının inşa edilmesinde çok kritik ve önemli bir rol oynamaktadır.

Bu yazıda, 1988 yılından bu yana üzerinde çalışılan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği, “CPR - Construction Products Regulation (EU) No: 305/2011” ve bu yönetmeliğin kablo sektöründeki uzantısı olan ve güç, kontrol ve iletişim kablolarındaki uygulamaları düzenleyen “EN 50575” standardı hakkında bilgiler verilmiştir.

“Yapı Malzemeleri Yönetmeliği”nin amacı, yapı malzemelerinin temel karakteristikleri ile ilgili performans beyanlarının ve malzemelere CE işaretinin iliştirilmesinin kurallarını oluşturarak yapı malzemelerinin piyasaya arz edilmesi ve piyasada bulundurulması ile ilgili usul ve esasları belirlemek, bununla birlikte yapı malzemelerinin performansları ile ilgili olarak güvenilir bir bilgi kaynağı oluşturmaktır.

CPR; üreticiler, düzenleyici ve denetleyici kurumların yanısıra proje firmaları, yüklenici firmalar, mühendis veya mimar gibi son kullanıcılara da farklı yükümlülükler getirmektedir. Yangın anındaki güvenliğin sağlanması ile, herhangi bir yapıda çıkabilecek yangın anında, alev ve dumanın üretiminin ve diğer yapılara yayılımının sınırlandırılması; insanların güvenli bir şekilde yangın mahalinden tahliye edilebilmesi ve yangına müdahalenin güvenli bir şekilde yapılabilmesi amaçlanmaktadır.

EN 50575 standardı, kabloların yangına tepki performansı gerekliliklerini, bu gerekliliklerle ilgili testleri ve uygunluk değerlendirmeleri ile ilgili kriterleri belirler.

Ürün etiketlerine yapılacak olan CE işaretlemesinde, sadece CE işaretinin koyulması dışında hangi bilgilerin, hangi formatta ve nasıl ürünün etiketine yerleştirileceği EN 50575 standardında açık ve net olarak belirtilmiştir.

Her firmanın, EN 50575 standardı kapsamındaki ürününü ilgili pazara sürmeden önce yasal olarak, bir performans beyanı (DoP) düzenlemesi şarttır.

CPR’ın kablo sektöründeki uygulamalarını düzenleyen EN 50575 standardı, bina ve altyapı dahil olmak üzere, herhangi bir yapıda kullanılan “güç, kontrol ve iletişim” kablolarının yangına tepki performansı gerekliliklerini, bu gerekliliklerle ilgili testleri ve uygunluk değerlendirmeleri ile ilgili kriterleri belirler. Yani hangi kablonun hangi performansı sağlaması gerektiğini değil, hangi yangına tepki performansının hangi kriterleri sağlaması gerektiğini söyler. Bununla birlikte yapılarda kullanılan kabloların yangına karşı performans beyanlarını ve CE işaretlemesini zorunlu kılar.

Bugüne kadar sadece Low Voltage Directive (LVD) – Alçak Gerilim Direktifi altında yapılan ve imalatçının kendi beyanınına göre yapılması yeterli olan CE deklarasyonu ve işaretlemesinin, CPR altında yapılmasına olanak sağlayan EN 50575 standardı birçok yeniliği de beraberinde getirmiştir. Ürün etiketlerine yapılacak olan CE işaretlemesinde, sadece CE işaretinin koyulması dışında birçok farklı parametreye göre belirlenen farklı bilgilerin neler olduğu, hangi formatta ve nasıl ürünün etiketine yerleştirileceği EN 50575 standardında açık ve net olarak belirtilmiştir.

EN 50575 standardında bulunan yangına tepki sınıfları ile ilgili temel sınıflandırma kriterleri ve ilgili test metotları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bunların yanısıra, kullanılan ek kriterler de standartta detaylandırılmıştır.

EN 50575 standardında belirtilen gereklilikler sağlandıktan sonra, kablonun etiketine aşağıda bir örneği görülen CE işareti ve ek bilgileri iliştirilir :

CE işaretinin ürün etiketine iliştirilmesi için zorunlu olan Performans Beyanı (DoP)’nun hazırlanması ile ilgili kritik noktalar ve gereklilikler de EN 50575 standardında açık ve net olarak tanımlanmıştır.

PERFORMANS BEYANI (DoP)

Her firma, EN 50575 standardı kapsamındaki ürününü ilgili pazara sürmeden önce yasal olarak, o ürünün kodu, kullanım amacı ve yangına tepki performansı bilgilerini de içeren bir performans beyanı (DoP) düzenlemek zorundadır.

Tüm bu bilgiler ışığında her bir ürün grubu için aşağıda bir örneği görülen DoP belgesi düzenlenir:

Özet olarak, 1 Temmuz 2016 tarihinden itibaren geçerli olmak ve bir yıllık geçiş süresinden sonra, yani 1 Temmuz 2017’dan itibaren zorunlu olmak üzere; Avrupa Birliği ülkelerindeki pazarlarda kablo pazarlamak, satmak veya dağıtımını yapmak isteyen firmalar, üreticilerden o ürüne ait bir Performans Beyanı (DoP) düzenlemesini ve ürünün üzerine veya etiketine ilgili formata uygun CE işaretlemesinin yapılmasını yasal olarak talep edebilecekler.

Bu zorunluluk, Türkiye’de olduğu gibi, Avrupa Birliği ülkeleri dışındaki ülkelerde üretilen ve Avrupa Birliği ülkelerine satılmak istenen ürünler için de zorunlu olmakla birlikte, bu durumda o ürünü ilgili ülkeye sokmak isteyen ithalatçı veya dağıtıcı da aynı sorumlulukları üstlenmektedir.

EN 50575 standardının, sadece Avrupa Birliği ülkelerine satış yapacak olan kablo firmaları tarafından değil; ülkemizdeki kablo standartlarını ve kalite bilincini artırmak, yangın güvenliğini sağlayarak oluşabilecek kayıpları en aza indirmek ve standartlara uymayan düşük kaliteli ürünlerin piyasaya sürülmesinin ve kullanılmasının önüne geçmek isteyen; üreticiler başta olmak üzere, proje firmaları, müteahhit firmalar, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, toptancılar ve distribütorler tarafından da çok iyi anlaşılması ve uygulamaya koyulması için önümüzdeki bir yıllık geçiş süresince elimizden geleni yapmamız gerekiyor.

Kablo endüstrisinin dünya lideri olarak Prysmian Group, standartlardaki gelişmeleri yakın takip ederek, CPR kapsamındaki testleri yapabilen malzeme ve yanma laboratuvarlarını kurmuş, bununla birlikte, basın bültenleri, kampanyalar, kılavuz belgeler ve teknik eğitimler başta olmak üzere bir çok kanal ile bu konuda paydaşlarını ve sektörü bilgilendirmeye devam etmektedir.