EN 50575’e Göre Kablolarda Performans Beyanı’nın (DoP) Esasları Nelerdir?

CPR – Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nin kablo sektöründeki uzantısı olan ve “güç, kontrol ve iletişim” kablolarındaki uygulamaları düzenleyen “EN 50575” standardının yayınlanması ile birlikte, bina ve altyapı dahil olmak üzere, herhangi bir yapıda kullanılan “güç, kontrol ve iletişim” kablolarının yangına tepki performansı gereklilikleri ve bu gerekliliklerle ilgili testler ve uygunluk değerlendirmeleri ile ilgili kriterler netlik kazanmış oldu. Bununla birlikte yapılarda kullanılan kabloların yangına karşı performans beyanları ve CE işaretlemesi yapılması (1 yıllık geçiş süresinden sonra) zorunlu hale geldi.

CE işaretinin ürün etiketine iliştirilmesi için zorunlu olan Performans Beyanı (DoP)’nın hazırlanması ile ilgili kritik noktalar ve gereklilikler EN 50575 standardında açık ve net olarak tanımlanmıştır.

Buna göre, herhangi bir üretici, EN 50575 standardı kapsamındaki ürününü ilgili pazara sürmeden önce yasal olarak, o ürünün kodu, kullanım amacı ve yangına tepki performansı bilgilerini de içeren bir DoP düzenlemek zorundadır. Bu belgeyi düzenlerken dikkat edilecek hususların bazıları aşağıda listelenmiştir:

1. Performans Beyanı (DoP) yayınlayan bir üretici, ürünün beyan edilen performansa uygun olduğunun sorumluluğunu üzerine alır.

2. Belgesi düzenlenen ürünün tipi-kimlik kodu ile DoP belge referans numarası aynı olmalıdır.

3. Kablolar için Avrupa Sınıfları (Euroclasses) haricinde herhangi bir performans beyanına izin verilmez.

4. Kablolar için hazırlanan DoP içerisindeki bilgiler, ilgili harmonize standarda uygun olmalıdır.

5. Sistem 1+ kabloları için hazırlanan DoP’de Onaylanmış Kuruluş’un ismi, Sistem 3 için hazırlanan DoP’de ise Onaylanmış Test Laboratuvarı’nın ismi bulunmalıdır.

6. DoP hazırlanmadan CE işareti ürüne veya etiketine iliştirilemez.

7. Aynı DoP, aynı ürün tipinin farklı renk veya iletken kesiti için olan varyasyonları için düzenlenebilir, ancak her bir malzemenin ürün kodu DoP üzerinde bulunmalıdır.

8. DoP belgesi, üreticinin web sitesinde, ücretsiz ve sürekli olarak, değiştirilmeden, ürünün pazara çıkmasından itibaren 10 yıl boyunca bulundurulmalıdır. Tüketici, ticari sözleşmesinin bir parçası olarak, DoP’nin basılı bir suretini isteyebilir.

9. DoP belgesinin dili, ürünün pazarlandığı, satıldığı veya dağıtıldığı ülkenin diline uygun olmalıdır. Tüm bu bilgiler ışığında her bir ürün grubu için aşağıda bir örneği görülen DoP belgesi düzenlenir:

Özet olarak, 1 Temmuz 2016 tarihinden itibaren geçerli olmak ve bir yıllık geçiş süresinden sonra, yani 1 Temmuz 2017’dan itibaren zorunlu olmak üzere; Avrupa Birliği ülkelerindeki pazarlarda kablo pazarlamak, satmak veya dağıtımını yapmak isteyen firmalar, üreticilerden o ürüne ait bir Performans Beyanı (DoP) düzenlemesini ve ürünün üzerine veya etiketine ilgili formata uygun CE işaretlemesinin yapılmasını yasal olarak talep edebilecekler. Bu zorunluluk, Türkiye’de olduğu gibi, Avrupa Birliği ülkeleri dışındaki ülkelerde üretilen ve Avrupa Birliği ülkelerine satılmak istenen ürünler için de zorunlu olmakla birlikte, bu durumda o ürünü ilgili ülkeye sokmak isteyen ithalatçı veya dağıtıcı da aynı sorumlulukları üstlenmektedir.

Şu anda kabloların test edilmesi ile ilgili olarak, hangi ülkede hangi kuruluşun Onaylanmış Kuruluş olarak yetkilendirildiği tam olarak belirli olmamakla birlikte; CE işaretlemesinin başlangıç tarihi olan 1 Temmuz 2016’in yayınlanması ile birlikte, bu sürecin çok kısa bir zamanda sonuca ulaşması bekleniyor.

Bir taraftan Onaylanmış Kuruluşlar belirlenirken, bir taraftan da ülkelerin düzenleyici ve denetleyici kurumlarının, bir an önce kablo ürün gruplarına göre hedefledikleri Avrupa Sınıfların (Euroclasses) belirlemesi gerekiyor.

CE işaretlemesinin zorunlu hale geleceği 1 Temmuz 2017 tarihine kadar tüm bu belirsizliklerin de ortadan kalkması durumunda, ülkemizdeki kablo standartlarını ve kalite bilincini artırmak, yangın güvenliğini sağlayarak oluşabilecek kayıpları en aza indirmek ve standartlara uymayan düşük kaliteli ürünlerin piyasaya sürülmesinin ve kullanılmasının önüne geçmek çok daha kolay olacaktır.

Tamer Yavuztürk
e-posta: [email protected]